تأثیر سایش اجتماعی بر چابکی سازمانی با نقش واسطه ای عدالت سازمانی در بین دبیران تربیت بدنی استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای مدیریت ورزشی دانشگاه ارومیه

2 استاد دانشگاه ارومیه

3 استادیار مدیریت دانشگاه آزاد مهاباد

چکیده

در سال‌های اخیر، رفتارهای مختلف آسیب رسان و منفی در محیط‌های کار، توجه بسیاری از پژوهشگران و نظریه پردازان را به خود جلب کرده است. یکی از این رفتارهای سازمانی آسیب‌زا که اخیراً مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، رفتارهای سایشی است. هدف از  انجام این تحقیق بررسی تأثیر سایش اجتماعی بر چابکی سازمانی با نقش واسطه ­ای عدالت سازمانی بود روش پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی است که به شکل میدانی اجرا گردید. جامعه آماری این تحقیق دبیران و معلمان تربیت بدنی آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی شاغل، در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ به تعداد ۸۷۹ بود. که از این تعداد بر اساس جدول گرجسی و مورگان 268 نفر با استفاده از روش نمونه­ گیری خوشه ­ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتیجه تحقیق حاکی از معنی‌دار بودن تأثیر معکوس سایش اجتماعی بر چابکی سازمانی، تأثیر مستقیم عدالت سازمانی بر چابکی سازمانی و نیز تأثیر معکوس سایش اجتماعی بر عدالت سازمانی می‌باشد. و همچنین تأثیر غیرمستقیم سایش اجتماعی بر چابکی سازمانی از طریق متغیر میانجی عدالت سازمانی در سطح اطمینان 95% می‌باشد و فرضیه‌های پژوهش تأیید می‌شوند.

کلیدواژه‌ها


- الیاسی، فرنگیس و شفیع‌پور مطلق، فرهاد (1392). «تعیین رابطه بین عدالت سازمانی و چابکی سازمانی ادراک شده با میانجی‌گری انگیزه توفیق طلبی شغلی (مورد مطالعه؛ دیدگاه اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات)»، کنفرانس بین‌المللی مدیریت، چالش‌ها و راهکارها، شیراز، 8-1. قابل دسترسی در:  https://www.civilica.com/Paper-ICMM01-ICMM01_0208.html
-  حسین‌زاده، علی و ناصری، محسن (1386). «عدالت سازمانی»، تدبیر، ماهنامه علمی و آموزشی در حوزه مدیریت، شماره 190: 23-18.
-  خائف الهی، احمدعلی؛ علیپوردرویشی، احمد (۱۳۸۹). «طراحی مدل سایش اجتماعی نیروی انسانی»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره14، شماره ۲.66-89 : 45-66.
-  خواجوئی، محسن (۱۳۸۹). شاخص عدالت در سازمان‌های امروزی، بررسی و تجزیه و تحلیل مباحث مدیریتی (بازاریابی) و اقتصاد، قابل دسترسی در :  http://www.sciencepub.net/report
-  خیر زاهد، رویا و نصر اصفهانی، علی (۱۳۹۴). «اثر میانجی سایش اجتماعی بر رابطه‌ی میان عدالت سازمانی و سکوت سازمانی (مطالعه‌ی موردی: سازمان امور مالیاتی استان فارس)»، اولین همایش بین‌المللی علوم مدیریت پیشرفت‌ها، نوآوری‌ها و چالش‌ها، شیراز، مؤسسه عالی علوم و فناوری خوارزمی.
-  رودساز، حبیب و صدیقی، رامین (1396). «تأثیر عدالت سازمانی بر چابکی سازمانی با نقش میانجی بهروزی سازمانی (مورد مطالعه: کارکنان بانک های دولتی و خصوصی شهرستان هشترود)»، فصلنامه مدیریت فرهنگی، شماره 38: 33-48.
-  شعبانی، مسلم (1395). بررسی رابطه بین عدالت سازمانی ادراک شده با چابکی سازمانی کارمندان دانشگاه شهید بهشتی، (پایان نامه کارشناسی ارشد).
-  صادقی‌فر، نیلوفر (1392) بررسی رابطه عدالت سازمانی با چابکی سازمانی در شرکت آب منطقه‌ای استان اصفهان، دانشگاه اصفهان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی پایان نامه کارشناسی ارشد.
-  ضیاالدینی، محمد و اکبری، نصراله (1392). بررسی رابطه بین عدالت سازمانی با سایش اجتماعی کارکنان آنها در شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، کنفرانس بین‌المللی مدیریت، چالش‌ها و راهکارها، شیراز، 92: 12-1. قابل دسترسی در:
-  نصراصفهانی، مهدی؛ علامه، محسن؛ شائمی، علی؛ تیموری، هادی (۱۳۹۵). «بسط الگوی سایش اجتماعی کارکنان در  سازمان؛ مورد مطالعه: سازمان بهزیستی کشور»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال یازدهم، شماره ۴۱: 156 – 177.
-  Adams, J. S. (1963). “Toward an understanding of inequity”. Journal of Abnorma and Social Psychology, 67: 422-436.
-  Bakhit. M; Nazari. S; Eydipour. K. (2017). "The Relationshipof social abrasion on job well-being of football association staff with mediating role of interpersonal conflict". Journal of Sports Management Studies, No 45: 115-132.
-  Crossley, C., (2009). "Emotional and behavioral reactions to social undermining: A.closer look at perceived offender motives", Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108(1): 14-24.
-  Dar Ong, Lin; Tay, Angeline (2015). "The Effects of co-workers social undermining behaviour on employees work behaviours", Istanbul International Academic Conference Proceedings, Istanbul, Turke, 10-18.
-  Duffy .K. and Ganster .G. & Pagon (2002). "Social undermining in the workplace". Academy of Management Journal, 45(2): 331-351.
-  Duffy Michelle K., Jason D., Shaw Kristin L., Scott and Bennett J. Tepper (2006). "The Moderating Roles of Self-Esteem and Neuroticism in the Relationship between Group and Individual Undermining Behavior"; Journal of Applied Psychology, Vol. 91, No.5, September, 1066-1077.
-  Duffy, M. K., Ganster, D. C., Shaw, J. D., Johnson, J. L., & Pagon, M. (2006). "The social context of undermining behavior at work". Organizational behavior and human decision processes, Journal Article 101(1): 105-126. at: https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2006.04.005
-  Duffy, M. K., Shaw, J. D., & Schaubroeck, J. M. (2008). Envy in organizational life. In R. Smith (Ed.), Envy: Theory and research: 167–189. Oxford, U.K.: Oxford Press
-  Duffy, M. K; Kristen, L; Scott Jason, D; Shaw Bennet, J; Tepper Karl, A (2012). “A Social Context Model of Envy and Social Undermining", Academy of Management Journal, 55(30): 643–666.
Dunn, J. and Schweitzer, M. (2006), "Green and Mean: Envy and Social Undermining in Organizations", Tenbrunsel, A. (Ed.) Ethics in Groups (Research on Managing Groups and Teams, Vol. 8), Emerald Group Publishing Limited, Bingley, pp. 177-197. at: https://doi.org/10.1016/S1534-0856(06)08009-1.
-  Festinger, L. (1954). "A theory of social comparison processes". Human relations, SAGE Journals Volume: 7 issue: 2, page(s): 117-140 Issue published: May 1.
-  ­Floger R., cropanzano R. (1998). Organizational justice and human resource management, foundations for, organizational science, a sage publications series.
-  Hoobler JM, Brass DJ. (2006). "Abusive supervision and family undermining as displaced aggression". Journal of Applied Psychology, 91 (5):1125-33. DOI: 10.1037/0021- 9010.91.5.1125 PMID: 16953773.
-  Koopman, J., Lin, S. H., Lennard, A. C., Matta, F. K., & Johnson, R. E. (2020). "My coworkers are treated more fairly than me! A self-regulatory perspective on justice social comparisons". Academy of Management JournalVol. 63, No. 3.
-  Quade, M. J., Greenbaum, R. L., & Mawritz, M. B. (2019). “If Only My Coworker Was More Ethical”: When Ethical and Performance Comparisons Lead to Negative Emotions, Social Undermining, and Ostracism. Journal of Business Ethics, 159(2): 567-586.
-  Rook, K. S. (1984). "The negative side of social interaction: Impact on psychological well-being".Journal of Personality and Social Psychology, 46(5): 1097–1108. https://doi.org/10.1037/0022-3514.46.5.1097
-  Sharifi, H., & Zhang, Z. (1999). "A Methodology for Achieving Agility in Manufacturing Organizations". International Journal of Production Economics, 62: 7-22.
-  Skarlicki. D., & Folger, R (1997). "Retaliation in the workplace: The roles of distributive, procedural, and interactional justice", Journal of Applied Psychology. Vol. 82, No. 3: 434-443.
-  Smith, M. B., & Webster, B. D. (2017). "A moderated mediation model of Machiavellianism, social undermining, political skill, and supervisor-rated job performance". Journal Article APA PsycInfo .Personality and Individual Differences, 104: 453–459. https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.09.010
-  Vinokur A., Michelle van R. (1993). "Social Support and Undermining in Close Relationships: Their Independent Effects on the Mental Health of Unemployed Persons", Journal of Personality and Social Psychology, Vol.65: 350-359.
-  Vinokur, A. D., Price, R. & Gaplan. R. (1996). "Hard times.and hurtful partners: How financial strain affects depression and relationship satisfaction of unemployed persons and their spouses". Journal of Personality and Social Psychology, 71: 166-179.
-  Watkins, T. (2020). "Workplace Interpersonal Capitalization: Employee Reactions to     Coworker Positive Event Disclosures. Academy of Management Journal, Published Online: 1 Apr 2020, https://doi.org/10.5465/amj.2018.1339