تدوین مدل توسعه ورزش سالمندی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشیار مدیریت ورزشی، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 دانشیار مدیریت ورزشی، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

4 استاد مدیریت ورزشی، گروه مدیریت ورزشی، دانشکدۀ تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

این مطالعه با هدف تدوین مدل توسعۀ ورزش سالمندی ایران انجام گرفته است. از منظر هدف، پژوهش از نوع کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. مشارکت‌کنندگان در پژوهش حاضر شامل متخصصان و صاحب‌‌نظران ورزش سالمندی‌اند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته است. افراد نمونه به‌صورت هدفمند برای مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته انتخاب شده‌اند. تحلیل داده‌‌ها، هم‌زمان با جمع‌آوری اطلاعات، بر اساس روش کیفی استراوس و کوربین انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که تعداد 179 مفهوم اولیه استخراج شده و سپس، با بررسی و بازنگری و تجمیع داده‌‌ها، تعداد 63 کد و در مرحلۀ کدگذاری محوری، تعداد 12 مقوله به دست آمده که عبارت است از: مقولۀ علّی (رویکرد اجتماعی و رویکرد سلامت‌محور)، پدیدۀ محوری (مدیریت ورزش سالمندان)، راهبردها (راهبرد مدیریت برنامه، فرهنگ‌سازی و کرامت سالمندان)، شرایط مداخله‌گر (چالش‌‌های فرهنگی و موانع ساختاری)، زمینه‌ای (زمینه‌یابی و ارائۀ تسهیلات) و پیامدها (بهبود سلامتی و توسعۀ اجتماعی). با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، می‌‌توان گفت دولت‌‌ها (با تدوین و اجرای برنامه‌‌ها و همچنین قوانینی برای حمایت در بُعدهای مالی، فرهنگی و اجتماعی از سالمندان و آگاهی و آموزش دادن به افراد سالمند و خانواده‌‌های آنان در جهت مفید بودن ورزش و خطرات بی‌تحرکی در این دوران و احداث زیرساخت‌‌های مناسب و مرتبط با این افراد) و نیز توجه به اصول و اقدامات زیربنایی و ساختاری می‌تواند از چالش‌‌ها و مسائل و مشکلات مربوط به این دوران جلوگیری کند. علاوه بر این می‌توان مدیریت و توسعۀ ورزش سالمندان را به‌درستی انجام داد و به الگویی موفق برای دیگر کشورها در زمینۀ ورزش سالمندی تبدیل شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • احمدی، امیر مسعود؛ بلالی اسکویی، آزیتا؛ رئیسی، ایمان. (1394). «شناخت پدیدۀ سالمندی و مسائل آن و ارائۀ راهکارهای طراحی برای کاهش این مسائل». کنفرانس بین‌المللی معماری، شهرسازی، عمران، هنر و محیط‌زیست؛ افق‌های آینده، نگاه به گذشته، تهران.
  • احمدی، مژگان؛ عباسی دلویی، آسیه؛ بهبودی، لاله. (1395). «مقایسۀ تأثیر هشت هفته تمرین هوازی و مقاومتی بر فعالیت آنزیم پاراکسوناز-۱، آریل استراز و نیمرخ لیپیدی در دختران چاق». مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، ۲۱(۴)، ۸۳-۹۳.
  • ادیب‌روشن، فرشته؛ پیمانی‌زاد، حسینی؛ طالب‌پور، مهدی؛ پورعزت، علی‌اصغر. (1399). «تصاویر آیندۀ سالمندان ایران با توجه به جایگاه ورزش». مدیریت و توسعۀ ورزش. 3(9)، 53-70.
  • امینی، مرجان؛ حیدری‌نژاد، صدیقه؛ ازمشا، طاهره. (1395). «رتبه‌بندی عوامل تسهیل‌کنندۀ مشارکت سالمندان شهر اهواز در فعالیت بدنی به روش TOPSIS». مدیریت ورزشی. 8(4)، 527-540.
  • برهمند، رها؛ باقریان فرح‌آبادی، محسن؛ نقشبندی، صلاح‌الدین. (1397). «الزامات طراحی داخلی اماکن و تجهیزات ورزشی ویژۀ سالمندان». سالمندشناسی، 3(2)، 14-26.
  • بیگلری، ایرج؛ فهیم‌دوین، حسن؛ اسماعیل‌زادۀ قندهاری، محمدرضا؛ پیمانی‌زاد، حسین. (1400). «پیش‌آیندها، راهبردها و پس‌آیندهای سبک زندگی سالم با تأکید بر فعالیت ورزشی سالمندان: یک مطالعۀ فنومنولوژی». مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 13(2)، 50-60.
  • پویافر، مهدی؛ عسکری، رؤیا؛ مالکی، علی. (1400). «مقایسۀ اثر شدت تمرینات ویبریشن کل بدن و هوازی با دو شدت مختلف بر قدرت عضلانی و تعادل مردان سالمند: یک کارآزمایی بالینی تصادفی، یک سوکور». مطالعات کاربردی تندرستی در فیزیولوژی ورزشی، 1(8)، 1-11.
  • جورکش، سارا؛ نظری، رسول. (1398). «تبیین الگوی ورزش سالمندی ایران». مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، ۱۱(1)، 32-43.
  • خاتمی‌نیا، فضه. (1393). «زنان، فرهنگ، ورزش و سلامت جامعه». مجلۀ پیام زن، 268، 9.
  • خضرى، عبدالرحمن؛ عرب عامری، الهه؛ حمایت‌طلب، رسول؛ ابراهیمی، روناک. (1393). «تأثیر ورزش و فعالیت بدنى بر زمان واکنش و پاسخ سالمندان». مجلۀ سالمند، 9(2)، 106-113.
  • رازقی نصرآباد، حجیه بی‌بی؛ علی مندگاری، ملیحه؛ رضوانیان، زینب. (1399). «تعیین‌کننده‌های جمعیتی-اجتماعی و اقتصادی سالمندی فعال در بین بازنشستگان برخی اداره‌های دولتی شهرستان بابل». پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 9(4), 51-76.
  • سارانی، حمید؛ آقایی، نجف؛ صفاری، مرجان؛ اکبری یزدی، حسین. (1397). «راهبردهای ارتقای سلامت سالمندان با استفاده از فعالیت‌های ورزشی: یک مطالعۀ کیفی». آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 6(4)، 325-329.
  • شورای ملی سالمندان. (1399). سند‌ ملی‌ سالمندان‌ کشور‌. تهران: انتشارات دبیرخانۀ شورای ملی سالمندان.
  • عباسی، بهنود؛ کیمیاگر، مسعود؛ محمد شیرازی، مینو؛ هدایتی، مهدی؛ صادق‌نیت، خسرو؛ طاهری، پریسا؛ شهیدی، شهریار؛ رشیدخانی، بهرام. (1391). «تأثیر مکمل‌یاری منیزیم بر انرژی دریافتی و کاهش وزن در سالمندان چاق یا دارای اضافه وزن مبتلا به بی‌خوابی: کارآزمایی بالینی تصادفی‌شدۀ دوسوکور». علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، 7(1)، 31-40.
  • فیروزه‌ئی، کیوان؛ نجفی، رامیار؛ جعفری آملی، فائقه. (1395). ورزش سالمندان. انتشارات فرهیختگان دانشگاه.
  • قلی‌زاده، سمانه؛ قنبری، اکرم؛ اکرمی، رحیم؛ استاجی، زهرا. (1398). شناسایی نیازهای مرتبط با سلامت سالمندان شهر سبزوار». سالمندشناسی، 4(4)، 68-75.
  • نبوی، سید حمید؛ شجاع، محسن؛ محمدی، سونا؛ راشدی، وحید. (1393). «بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در سالمندان شهر بجنورد». مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، ۶(۲)، 433-۴۳۹.
  • ندری، امیر؛ صفانیا، علی‌محمد؛ امیرتاش، علی‌محمد. (1395). «تعیین‌کننده‌های اجرای فعالیت‌های بدنی سالمندان شهر تهران». سالمندشناسی، 1(2)، 66-79.
  • نوری، علی؛ فارسی، سهیلا. (۱۳۹۷). «انتظارات سالمندان مقیم سرای سالمندان از فرزندان خود». سالمند: مجلۀ سالمندی ایران، ۱۳(۲)، 262-۲۷۹.
  • Aggarwal, A. K. (2019). “Opportunities and Challenges of Big Data in Public Sector”. In Web services: Concepts, methodologies, tools, and applications, IGI Global, 1749-1761.
  • Andrieieva, O.; Hakman, A.; Kashuba, V.; Vasylenko, M.; Patsaliuk, K.; Koshura, A. & Istyniuk, I. (2019). “Effects of Physical Activity on Aging Processes in Elderly Persons”. Journal of Physical Education and Sport, 19(4), 1308-1314.
  • Dong, R.; Gao, S. & He, B. (2020). “Understanding the Impacts of Leisure Purpose and Environmental Factors on the Elders Leisure Activities; In Green, Smart and Connected Transportation Systems”. Springer Nature, 617, 59-68.
  • Espigares-Tribo, G. & Ensenyat, A. (2021). “Assessing an Educational Booklet for Promotion of Healthy Lifestyles in Sedentary Adults with Cardiometabolic Risk Factors”. Patient Education and Counseling, 104(1), 201-206.
  • Javadi-Pashaki, N.; Mohammadi, F.; Jafaraghaee, F. & Mehrdad, N. (2015). “Keeping up with the Caravan of Life: Successful Aging Strategies for Iranian Women”. International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being, 10(1), 29500.
  • Lanzara, I.; Aliberti, S. & Cereda, F. (2021). “Self-Perception on Physical Activity of Elderly People”. Journal of Human Sport and Exercise, 16(4proc), S1705-S1712.
  • Middleton, R.; Moxham, L. & Parrish, D. (2017). “Inhibitors to Exercise and Health Promotion Programs for the Older Person with Diabetes”. Australian Nursing and Midwifery Journal, 24(7), 42.
  • Moschny, A.; Platen, P.; Klaaßen-Mielke, R.; Trampisch, U. & Hinrichs, T. (2011). “Barriers to Physical Activity in Older Adults in Germany: A Cross-Sectional Study”. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 8(1), 1-10.‏
  • Nugraha, H. H.; Kusmaedi, N.; Hidayat, Y. & Alba, H. F. (2022). “Impact of Cycling on Mental Health and Self-Esteem in The Elderly”. Halaman Olahraga Nusantara (Jurnal Ilmu Keolahragaan), 5(1), 204-216.‏
  • Population Reference Bureau. (2018). World Population Data Sheet. Available in English and French at: worldpopdata.org.
  • Punyakaew, A.; Lersilp, S. & Putthinoi, S. (2019). “Active Ageing Level and Time Use of Elderly Persons in a Thai Suburban Community”. Occupational Therapy International, 2, 1-8‏.
  • Sanders, G. J.; Roe, B.; Knowles, Z. R.; Kaehne, A. & Fairclough, S. J. (2019). “Using Formative Research with Older Adults to Inform a Community Physical Activity Programme: Get Healthy, Get Active”. Primary Health Care Research & Development, 20, 1-10.
  • Van Dyck, D.; Teychenne, M.; McNaughton, S. A.; De Bourdeaudhuij, I. & Salmon, J. (2015). “Relationship of the Perceived Social and Physical Environment with Mental Health-Related Quality of Life in Middle-aged and Older Adults: Mediating Effects of Physical Activity”. PloS ONE, 10(3), e0120475.
  • Watts, P.; Webb, E. & Netuveli, G. (2017). “The Role of Sports Clubs in Helping Older People to Stay Active and Prevent Frailty: A Longitudinal Mediation Analysis”. International Journal Of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 14(1), 1-9.‏