طراحی مدل کیفی عوامل موثر بر نهادینه سازی اوقات فراغت ورزشی در شیوه زندگی جوانان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

2 استاد مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

3 کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.

10.22084/smms.2022.24796.2918

چکیده

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل کیفی عوامل مؤثر بر نهادینه‌سازی اوقات فراغت ورزشی در شیوه زندگی جوانان ایرانی بود. روش پژوهش کیفی و با رویکرد نظریه داده بنیاد و رهیافت گلیزری بود و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مطالعات اسناد و مصاحبه‌‌های عمیق و نیمه ساختاریافته با خبرگان به‌دست آمد. جامعه‌ی آماری پژوهش از استادان رشته‌ی تربیت‌بدنی، مربیان و معلمان ورزش، کارشناسان تربیت بدنی و مدیران تربیت بدنی سازمان‌های ورزشی که در زمینه‌ی اوقات فراغت ورزشی فعالیت آموزشی، پژوهشی و اجرایی داشتند را شامل می‌شد. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و گلوله ‌برفی بود و حجم نمونه از پیش تعیین نشده و نمونه‌گیری تا حد اشباع نظری (17 نفر) ادامه یافت. جهت استخراج و تحلیل کدها، مقولات و ابعاد مدل پژوهش از مصاحبه‌ها از نرم‌افزار تحلیل آماری کیفی Atlas-ti 2018 استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد مدل پژوهش از 103 کد باز و 12 مقوله شامل مدیریتی، برنامه‌ریزی، ساختاری، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، ارتباطی، دولتی، شخصی، خانوادگی، انگیزشی و نگرشی تشکیل شده است که در سه بعد اساسی سازمانی، محیطی و فردی دسته‌بندی شدند. آگاهی از عوامل مؤثر بر نهادینه‌سازی اوقات فراغت ورزشی در زندگی جوانان ایرانی ارائه شده در پژوهش حاضر می‌تواند منبعی کاربردی و جامع برای رفع محدودیت‌های اوقات فراغت ورزشی جوانان و ترویج ورزش در اوقات فراغت جوانان ایرانی برای مسئولان نهادهای مرتبط با ورزش و جوانان باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  • ابراهیمی، قرابانعلی و مسلمی پطرودی، رقیه (1390). «اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی زنان». فصلنامه زن در توسعه و سیاست، 9(4): 73-91.
  • آصفی، احمدعلی و عموزاده، زهرا (1396). «تدوین مدل نقش دیگران مهم و مشارکت نوجوانان در فعالیت بدنی و ورزش». پژوهش در ورزش تربیتی، 5(13): 17-38.
  • آقاخانبابائی، مریم؛ مظفری، سید امیراحمد و پورسلطانی، حسین (1395). «نقش میانجی‌گری خودکارآمدی در رابطه بین حمایت اجتماعی و مشارکت در فعالیت بدنی دانشجویان»، پژوهش های معاصر در مدیریت ورزش، 6(11): 63-71.
  • باقری، معصومه و بهمئی، سجاد (1399). «بررسی نحوه گذران اوقات فراغت شهروندان شهر اهواز». فصلنامه توسعه اجتماعی (توسعه انسانی سابق)، 8(3): 197-222.
  • حیدری، کلثوم؛ حیدری‌نژاد، صدیقه؛ صفاری، مرجان و خطیبی، امین (1399). «چگونه جدیت در اوقات فراغت بر دلبستگی مکانی ورزشکاران غیرحرفه‌ای تأثیر می‌گذارد؟». پژوهش در ورزش تربیتی، 8(19): 91-114.
  • رضوی، سید محمدحسین؛ علوی، سیدحسین؛ ذبیحی، اسماعیل و لقمانی، محسن (1399). «جایگاه ورزش در نظام اوقات فراغت دانشجویان و ارائه الگو». پژوهش‌نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 16(31): 39-51.
  • شعاع، صدیقه و سهراب‌زاده، مهران (1397). «مطالعه کیفی سبک های فراغتی جوانان شهر شیراز». فصلنامه جامعه شناسی سبک زندگی، 3(9): 35-70.
  • صراف، پریسا؛ محمدصالحی، نرگس؛ خیراللهی، فاطمه؛ رحیمی، زهرا و محمد بیگ، ابوالفضل (1395). «بررسی چگونگی گذران اوقات فراغت و متغییرهای وابسته به آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم». مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 10(11): 85-94.
  • عابدینی، صمد و طالبی، شیدا (1396). «عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با میزان گرایش شهروندان به ورزش همگانی در خلخال». نشریه جامعه شناسی کاربردی، 28(1): 144-131.
  • عباسی دره بیدی، احمد و محمودیان، سید احمد (1394). «بررسی راهکارهای استفاده از اوقات فراغت در قرآن و روایات و اثر آن بر سلامتی در قرآن و روایات و اثر آن بر سلامتی». پژوهش‌های میان رشته‌ای قرآن کریم، 6(2): 2-7.
  • غفوری، فرزاد؛ پورموز، مریم و کشکر، سارا (1395). «مقایسه لذت درکشده از فعالیت‌های بدنی اوقات فراغت در طبقات مختلف اجتماعی اقتصادی». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 4(12): 33-45.
  • فریدفتحی، اکبر؛ معرفت، داریوش و اعلم، زهرا (1391). «بررسی نحوه گذران اوقات فراغت در بین نوجوانان بزهکار منطقه حاشیه‌نشین شهر مراغه». دوفصلنامه مطالعات پلیس زن، 6(17): 40-61.
  • فیروزجائیان، علی اصغر و غلامرضازاده، فاطمه (1391). «تحلیل جامعه شناختی اوقات فراغت در جامعه ایرانی (فراتحلیلی از تحقیقات موجود)». برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 1(3): 189-209.
  • قادرزاده، امید؛ قادرزاده، هیرش و حسن‌پناه، حسین (1394). «بسترها و منابع گذران فراغت جوانان (مطالعه‌ی پیمایشی جوانان 18 تا 29 سال استان کردستان)». فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، 4(4): 637-661.
  • قاسمی، سید رامین؛ رجبی گیلان، نادر؛ رشادت، سهیلا؛ توانگر، فاتح؛ سعیدی، شهرام و صوفی، مسلم (1395). «کیفیت گذران اوقات فراغت در زنان حاشیه‌نشین و ارتباط آن با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت». مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 24(120): 14-24.
  • قربانی، اسماعیل؛ شعاعی، مریم و فیض‌آبادی، حسین (1394). «تبیین اوقات فراغت جوانان به‌عنوان مکانیزمی برای کاهش مصرف مواد مخدر (مطالعه تطبیقی در بین جوانان معتاد و غیرمعتاد در استان خراسان شمالی)». مطالعات جامعه شناسی جوانان، 6(19): 121-136.
  • کتبی، فرشته؛ رضوی، سید محمدحسین و نقی‌زاده، حسن (1393). «رابطه گذران اوقات فراغت دانشجویان با گرایش آن‌ها به بزهکاری با تأکید بر فعالیت‌های ورزشی». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 24: 9-20.
  • کریمیان، جهانگیر؛ فیضی، آوات؛ جوانی، وجیهه؛ شکرچی‌زاده، پریوش و ترکیان، سمانه (1390). «تعیین الگوی عوامل بازدارنده از مشارکت در فعالیت‌های ورزشی کارکنان بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان بر اساس مدل سلسله مراتبی اوقات فراغت». تحقیقات نظام سلامت، 7(4): 1-10.
  • کیانی، مجید (1391). «تعیین جایگاه فعالیت ورزشی در نحوه گذران اوقات فراغت جانبازان و معلولین». مجله طب جانباز، 5(18): 26-34.
  • گنجه، سید علی‌رضا؛ نامور، هومن؛ آقایوسفی، علیرضا و نوابخش، مهرداد (1399). «تعیین کاردکردهای اوقات فراغت در نوجوانان و جوانان و تأثیر عوامل روانشناختی بر آن». سلامت اجتماعی، 7(4): 430-445.
  • لطفی‌زاده، علی (1391). «در بررسی رابطه وضعیت گذران اوقات فراغت جوانان شهری با پایگاه اقتصادی و اجتماعی». مجله بررسی آمار ایران، 23(1): 23-53.
  • نادریان جهرمی، مسعود؛ پورسلطانی زرندی، حسین و روحانی، الهام (1392). «شناسایی شاخص‌ها و استانداردهای ایمنی سالن‌ها و اماکن ورزشی». نشریه مدیریت ورزشی، 5(3): 21-36.‎
  • نیکخواه، هدایت‌الله و ناکوئی درگزی، مرضیه (1395). «بررسی جامعه شناختی فعالیت‌های اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس». پژوهشنامه فرهنگی هرمزگان، 11: 107-137.
  • واصفیان، فرزانه؛ باقری، محمد؛ آزادیپور، شیوا؛ واصفیان، فریبا (1393). «بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اردستان». فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، 4(13): 145-156.
  • یوسفی، بهرام؛ صابونچی، رضا؛ سنگ سفیدی، بیتا و عسکری، مریم (1393). «عوامل محیطی و روانشناختی- اجتماعی همبسته با فعالیت جسمانی در اوقات فراغتِ دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر کرمانشاه». پژوهش‌های معاصر در مدیریت ورزش، 4(8): 93-101.
  • Armila, P., Rannikko, A., & Torvinen, P. (2018). “Young people with intellectual disabilities and sport as a leisure activity: notions from the Finnish welfare society”. Leisure Studies, 37(3): 295-306.
  • Balatoni, I., Varga, H. S., & Csernoch, L. (2020). “Free Time Activities of High School Students: Sports or Video Games?”. Athens Journal of Sports, 7(2): 141-154.
  • Brajša-Ţganec, A., Merkaš, M., & Šverko, I. (2011). “Quality of life and leisure activities: How do leisure activities contribute to subjective well-being?”. Social Indicators Research, 102(1): 81-91.
  • Chit, Y. Z. (2021). “Leisure Time Habits of BEd Students in Sagaing University of Education”. Indonesian Journal of Innovation and Applied Sciences (IJIAS), 1(1): 59-64.
  • Dong, R., Gao, S., & He, B. (2020). “Understanding the Impacts of Leisure Purpose and Environmental Factors on the Elders Leisure Activities. In Green, Smart and Connected Transportation Systems”. Springer Nature. 617: 59-68.
  • Du, Y., & Martin, B. (2021). “Electronic media and leisure-time reading: Responses of school librarians”. In IASL Annual Conference Proceedings.
  • Gil-Madrona, P., Aguilar-Jurado, M. Á., Honrubia-Montesinos, C., & Lopez-Sanchez, G. F. (2019). “Physical activity and health habits of 17-to 25-year-old young people during their free time”. Sustainability, 11(23): 6577.
  • Hartman, C. L., Barcelona, R. J., Trauntvein, N. E., & Hall, S. L. (2020). “Well-being and leisure-time physical activity psychosocial factors predict physical activity among university students”. Leisure Studies, 39(1): 156-164.
  • Kelly, John R. (2012). Leisure. Sagamore Pub. LLC. ISBN ebook: 978-1-57167-645-0.
  • Kleiber, D. A., & McGuire, F. A. (2016). Leisure and human development. Champaign: Sagamore Publishing.
  • Kueh, Y. C., Abdullah, N., Kuan, G., Morris, T., & Naing, N. N. (2018). “Testing measurement and factor structure invariance of the physical activity and leisure motivation scale for youth across gender”. Frontiers in psychology, 9: 1096.
  • Lapa, T. Y. (2013). “Life satisfaction, leisure satisfaction and perceived freedom of park recreation participants”. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93: 1985-1993.
  • Lorenzo, T., McKinney, V., Bam, A., Sigenu, V., & Sompeta, S. (2019). “Mapping participation of disabled youth in sport and other free-time activities to facilitate their livelihoods development”. British journal of occupational therapy, 82(2): 80-89.
  • Najimovich, N. M., Rakhimovich, K. A., & Valijonovich, M. V. (2020). “Sport as a part of youth leisure”. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 10(10): 1146-1149.
  • Petrović, J., Cenić, S., & Dimitrijević, D. (2018). “Sports and physical engagement of elementary school students in their leisure time”. Facta Universitatis, Series: Physical Education and Sport, 421-434.
  • POMOHACI, M. (2017). “Impact of Motor Activities on Student Motivation for Sport”. Scientific and Pedagogical Journal, 5(80): 1-59.
  • Quarmby, T., Sandford, R., & Pickering, K. (2019). “Care-experienced youth and positive development: an exploratory study into the value and use of leisure-time activities”. Leisure Studies, 38(1): 28-42.
  • Sikes, E. M., Richardson, E. V., Cederberg, K. J., Sasaki, J. E., & Sandroff, B. M. (2019). “Use of the Godin leisure-time exercise questionnaire in multiple sclerosis research: a comprehensive narrative review”. Disability and rehabilitation, 41(11): 1243-1267.
  • Sturm, R., & Cohen, D. A. (2019). “Peer Reviewed: Free Time and Physical Activity among Americans 15 Years or Older: Cross-Sectional Analysis of the American Time Use Survey”. Preventing chronic disease, 16: 1-8.
  • Suh, D. H., Kang, M. G., & Lee, S. Y. (2017). “A Seach for Methods of Development of Marine Leisure Sport through the SWOT Analysis”. Journal of Digital Convergence, 15(1): 537-546.
  • Tian, H., Qiu, Y., Lin, Y., & Zhou, W. (2020). “Personality and Subjective Well-Being among Elder Adults: Examining the Mediating Role of Cycling Specialization”. Leisure Sciences, 2: 1-18.
  • Walker, G. J., Kleiber, D. A., & Mannell, R. C. (2019). A Social Psychology of Leisure (3rd ed). Sagamore-Venture Publishing.
  • Wood, J. T. (2015). Interpersonal communication: Everyday encounters. Cengage Learning.
  • Yamashita, T., Bardo, A. R., & Liu, D. (2018). “Time spent on beneficial leisure activities among elder caregivers in their third age”. Leisure Sciences, 40(5): 356-373.
  • Yasarturk, F., Akyüz, H., Karatas, I., & Turkmen, M. (2018). “The relationship between free time satisfaction and stress levels of elite-level student-wrestlers”. Education Sciences, 8(3): 133.
پژوهش های معاصر در مدیریت ورزشی
دوره 13، شماره 26
اسفند 1402
صفحه 81-98

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار