مقایسۀ تراکم مادۀ معدنی استخوان ورزشکاران میانسال رشتۀ باستانی با ورزشکاران فوتبال و غیر ورزشکاران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا

3 هیأت علمی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه پیام نور

4 دانشجوی دکتری تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

مطالعات انجام شده حاکی از آن است که ورزش می­تواند تراکم تودۀ استخوانی را افزایش دهد، اما هنوز در مورد نوع و شدت آن که حداکثر تحریک آنابولیک را بر روی استخوان ایجاد می­کند، اطمینان حاصل نشده است. هدف این مطالعه، تعیین و مقایسۀ اثر دراز مدت ورزش باستانی بر میزان تراکم تودۀ استخوانی ورزشکاران این رشته در مقایسه با ورزشکاران فوتبالیست و مردان غیر ورزشکار همسان از نظر ویژگی­های دموگرافیکی و متغیرهای تأثیر گذار بوده است. این تحقیق از نوع علّی مقایسه­ای پس از وقوع می­باشد. نمونه­های این تحقیق را20 ورزشکار مرد (10 ورزشکار باستانی ،10 فوتبالیست) و10 نفر غیر ورزشکارسالم، 40 تا 50 ساله تشکیل می­دادند. ورزشکاران از باشگاه­های شهر همدان انتخاب و دارای حداقل بیش از 20 سال سابقۀ ورزشی مستمر در هر یک از رشته­های فوق الذکر بودند، در حالی­که غیرورزشکاران سابقۀ هیچ گونه فعالیت ورزشی مستمر و منظمی نداشتند. تراکم مادۀ معدنی استخوان[1] (BMD) مهره­های کمر و گردن استخوان ران نمونه­ها به وسیلۀ دستگاه جذب سنج دوتایی - انرژی اشعۀ ایکس[2] (DEXA) اندازه­گیری شد. داده­های 3 گروه با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل واریانس یکطرفه[3]ANOVA) تحلیل شدند. نتایج نشان داد در مقایسه با گروه کنترل، ورزشکاران باستانی و فوتبالیست در ناحیۀ گردن استخوان ران و مهره­های کمر به طور معناداری تراکم ماده معدنی بالاتری داشتند (05/0≤ P). تراکم استخوان ورزشکاران باستانی در ناحیۀ ستون مهره­ها نسبت به ورزشکاران فوتبالیست به طور معنا داری بالاتر بود) 05/0≤  .(Pهمچنین، تراکم مادۀ معدنی در ناحیۀ گردن استخوان ران ورزشکاران باستانی در مقایسه با فوتبالیست­ها اندکی بیشتر بود، لیکن به لحاظ آماری معنی دار نبود (05/0≥ P). نتایج تحقیق حاضر حاکی از این است که رشتۀ ورزشی باستانی نیز همچون سایر رشته­های ورزشی اثرات مثبتی بر تراکم مادۀ معدنی استخوان­ها به ویژه در ناحیۀ کمر می­باشد. از آنجا که امکان ادامه و انجام بسیاری از رشته­های ورزشی در سنین میانسالی و بالاتر با توجه به ماهیت و آسیب زا بودن آنها کم می­باشد، و از طرف دیگر امکان انجام رشتۀ ورزشی باستانی و زورخانه­ای در سنین یاد شده، این رشتۀ ورزشی به عنوان یک ورزش اثرگذار در حفظ بهتر تراکم استخوانی و پیشگیری کننده از بیماری استئوپروز یا پوکی استخوان توصیه می­گردد.


[1]. Bone mineral density


[2]. Bone mineral density


[3]. Bone mineral density

کلیدواژه‌ها


  1. ارجمند م، حسینی س، درخشان دیلمی غ، (1383) مترجمین. مبانی طب داخلی سیسل. تهران: انتشارات نسل فردا؛. [مولف به زبان انگلیسی: آندرئولی ت،گریگز،کارپنتر،2004].
  2. بان پروری م، و همکاران (1387). مطالعه تراکم ماده معدنی استخوان ورزشکاران نخبه زن در رشته­های استقامتی، سرعتی و قدرتی. نشریه علوم حرکتی و ورزش. ص 69-80 .
  3. عباس صالحی کیا(1387). اثر مدت فعالیت­های استقامتی، سرعتی، و مقاومتی بر تراکم مادۀ معدنی استخوان ورزشکاران نخبۀ مرد. نشریه علمی پژوهشی المپیک. شماره 3 پیاپی 43. ص 7.
  4. فرج زاده ش. پوکی استخوان (راهنمای درمان و پیشگیری). تهران: موسسه نشر علم و حرکت؛ 1377.
  5. غریب دوست ف، و همکاران. (1381). استئوپروز. تهران. مرکز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران. نشر اندیشمند 421-412.
  6. رجبی ر، و همکاران(1388) بررسی میزان شیوع آسیب­های جسمانی ورزشکاران باستانی کار استان تهران. (طرح پژوهشی).
    1. Anna Nordström, Magnus Högström, Peter Nordström. 2008. Effects of different types of weight-bearing loading on bone mass and size inyoung males. Bone 42 (2008) 565–571.
    2. Burrows, M., Nevill, A.M., Brid, S. and Simpson, D. 2003. Physiological factors associated with low bone mineral density in female endurance runners. Journal of sport medicine.37: 67-71.
    3. Cengizhan özgurbuz. 2003. Osteoporosis and physical Activity. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism. 3: 101-105.
    4. Davee, A.M., Rosen, C.J., Adler, R.A. 2008. Exercise Patterns and trabecular bone density in college women. Journal of Bone mineral Research. 5: 245-250.
    5. Dornemann, T.M., MC Murray, R.G., Renner, J.B., and Anderson, J.J. 2004. effect of high- intensity resistance on bone mineral density and muscle strength of 40-50 year old women. Journal of sports Medicine phys Fitness. 37 (4): 246-251.
    6. Elizabeth Egan , Thomas Reilly, Magali Giacomoni, Louise Redmond, Clare Turner. 2006. Bone mineral density among female sports participants. Bone 38 227–233.
    7. G. Vicente-Rodriguez, C. Dorado, J. Perez-Gomez, J.J. Gonzalez-Henriquezb, J.A.L. Calbet.2004. Enhanced bone mass and physical fitness in young female handball players. Journal Bone 35 1208– 1215.
    8. http://en. Wikipedia. Org/wiki/Dual energy x ray obsorptiometry, wikipedia foundation, Inc. a us- Registered. 13: 47, 26 April 2007.
    9. K. Uzunca, M Birtane, G Durmus-Altun, F Ustun. 2003. High bone mineral density in loaded skeletal regions offormer professional football (soccer) players: what isthe effect of time after active career. Br J Sports Med 2005; 39:154–158. doi: 10.1136/bjsm.2003.011494.
    10. Kathleen, F., Janz, EdD., Trudy, L., James, C., Torner., and et al. Physical Activity and Bone Measures in Young children: The Iowa Bone Development Study. Journal of PEDIATRICS. 107 (6): 1387-1393.
    11. Laura, A., Colletti., Jeanne Edwards., Leonie Gordon., and et al. 2007. The effect of muscle- building exercise on bone mineral density of the radius, spine, and hip in young men. Journal of calcified tissue International. 45 (1): 12-14.
    12. Linden C, Ahlborg HG, Besjakov J, et al. 2006 A school curriculum-based exercise program increases bone mineral accrual and bone size in prepubertal girls: two-year data from the pediatric osteoporosis prevention (POP) study. J Bone Miner Res 21:829.
    13. Laurent Maïmoun, Charles Sultan. 2010. Effects of physical activity on bone remodeling. Metabolism Clinical and Experimental xx;  xxx–xxx.
    14. Maddalozzo, G.F.; C.M. Snow 2000. “High intensity resistance training: effect on bone in older men and women”. Journal of Calcified Tissue International. 66 (6): 399-404.
    15. M. Blagojevicy., C. Jinksy, A. Jefferyz and K. P. Jordany 2010. Risk factors for onset of osteoarthritis of the knee in older adults: a systematic review and meta-analysis. Osteoarthritis and Cartilage 18, 24e33.
    16. Nevill, A.M., Burrows, M., Brid, S. and simpson, D. 2003. Physiological factors associated with low bone mineral density in female endurance runners. Journal of Sport Medicine. 37: 67-71.
    17. Radiological society of North American, Inc. (RSNA). 2007. Bone density scan. The radiology information resource for patients.
    18. R. Scott Rector, Robert Rogers, Meghan Ruebel, Pamela S. Hinto. 2008. Participation in road cycling vs running is associated with lowerbone mineral density in men. Metabolism Clinical and Experimental 57 - 226–232.
    19. Uzunka, K.; M. Birtane; G. Durmus-Altun and F. Ustun. 2005. “High bone mineral density in loaded skeletal regions of former professional football (soccer) players: what is the effect of time after career?”British Journal of Sports Medicine, 39: 154-158.
    20. Torstveit, M.K., Sundgot, J. 2004. Low bone mineral density is two to three times more prevalent in non-athletic premenopausal women than in elite athletes: a comprehensive controlled study. Journal of sport Medicine. 39: 282-287.
    21. Wittich, A.; C.A. Mautalen; M.B. Oliveri; A. Bagur; F. Somoza and E. temberg 2005. “Professional soccer players have a markedly greater skeletal mineral content, density and size than age- and BMImatched controls”. Calcified Tissue International, 63: 112-117.