تدوین الگوی مفهومی تاب‌آوری سازمانی در سازمان‌های ورزشی ایران براساس نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت ورزش، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه مدیریت ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار مدیریت ورزشی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

5 دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در محیط پیچیده، متغیر و پویای دنیای امروز، ضرورت دستیابی به حفظ بقا و موفقیت پایدار موجب شده تا بسیاری از سازمان‌ها در اولویت‌های کسب‌وکار تجدید نظر کنند و تمرکز خود را بر انطباق با تغییرات کسب‌وکار و پاسخگویی مناسب به الزام‌های محیطی ایجادشده قرار دهند. به‌منظور رسیدن به این مهم، مفهوم نوینی با عنوان تاب‌آوری سازمانی به علم مدیریت وارد شده است که یکی از مباحث مهم علمی در مدیریت بحران سازمانی به شمار می‌آید. هدف این پژوهش تدوین الگوی مفهومی تاب‌آوری سازمانی در سازمان‌های ورزشی ایران است. پژوهش از نوع کیفی است که با استفاده از نظریۀ داده‌بنیاد با رویکرد استراوس و کوربین انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل خبرگان دانشگاهی در ورزش، مدیران ارشد و میانی سازمان‌های ورزشی، مدیران اجرایی و کارشناسان سازمان‌های ورزشی با سابقۀ بیش از 20 سال هستند که در مجموع 20 نفر با استفاده از رویکرد نمونه‌گیری هدفمند در فرایند مصاحبه مشارکت‌ کرده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Maxqda.12 در سه مرحلۀ کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام گرفت و بر اساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی شد. نتایج پژوهش حاضر نشان‌دهندۀ استخراج بالغ بر 322 کد یا مفهوم اولیه از مصاحبه‌ها و نیز احصای 34 مفهوم و 12 مقوله است که در قالب مدل پارادیمی شامل تاب‌آوری سازمانی به‌عنوان مقولۀ محوری و شرایط علّی (برنامه‌ریزی و اجرا، علل سیاسی، علل قانونی)، عوامل زمینه‌ای (علل اقتصادی، نظام مدیریتی)، شرایط‌ مداخله‌ای (نگرش اجتماعی، علل فرهنگی)، راهبردها (کنش‌های مالی، رویکرد جامع) و پیامدها (کاهش ضررهای مالی، موفقیت‌های ملی و بین‌المللی، مزایای اجتماعی- فرهنگی) قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  • ابراهیمی، عباس؛ فیض، داوود؛ چیت‌کران، حسین (1396). «تحلیل جامع عوامل مؤثر بر تاب‌آوری سازمانی در صنایع کوچک و متوسط». پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 7(3)، 37-58.
  • استادی ایرج، مرضیه؛ سلیمان پورعمران، محبوبه (1396). «رابطۀ تاب‌آوری سازمانی با رقابت‌پذیری و مزیت رقابتی پایدار. مورد مطالعه: شرکت سیمان بجنورد». فصلنامۀ آینده‌پژوهی مدیریت، 28(108)، 103-127.
  • اسماعیلی، محمد (1389). نقش دیپلماسی رسانه‌ای در ارتقای پرستیژ ملی. باشگاه اندیشه.
  • اکبرزاده، داود؛ اکبرزاده، حسن؛ پناه‌علی، امیر (1393). «رابطۀ بین تعهد سازمانی، تاب‌آوری و سلامت روانی با فرسودگی شغلی کارکنان سازمان آتش‌نشانی». فصلنامۀ علمی-پژوهشی امداد و نجات، 6(3)، 57-70.
  • امیری، نرگس (1393). «رابطۀ تاب‌آوری و تعهد سازمانی با عملکرد شغلی کارکنان شهرداری شیراز». فصلنامۀ آموزشی، پژوهشی و اطلاع‌رسانی مدیریت شهری نوین، 2(7)، 7-31.
  • پورکیانی، محمد؛ حمیدی، مهرزاد؛ گودرزی، محمود؛ خبیری، محمد (1396). «تحلیل اثرگذاری ورزش حرفه‌ای و قهرمانی بر توسعۀ ورزش». مطالعات مدیریت ورزشی، 9(42)، 55-72.
  • خاکی، غلامرضا (1395). روش تحقیق با رویکرد گرانددی در پایان‌نامه‌نویسی. تهران، نشر فوژان، چاپ دوم.
  • رستم‌زاده، پرویز؛ صادقی، حسین؛ عصاری، عباس؛ یاوری، کاظم (1393). «اثر سرمایه‌گذاری دولت در بخش ورزش بر رشد اقتصادی در ایران». فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعۀ پایدار)، 14(4)، 177-210.
  • رضایی، محمدرضا؛ سرایی، محمدحسین؛ بسطامی‌نیا، امیر (1395). «تبیین و تحلیل مفهوم تاب‌آوری و شاخص‌ها و چارچوب‌های آن در سوانح طبیعی». فصلنامۀ دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 6(1)، 32-46.
  • زارعیان، حسین؛ الهی، علیر‌ضا؛ سجادی، نصرالله؛ قاضی‌زاهدی، امین (1394). «پیش‌بینی موفقیت کشورهای شرکت‌کننده در بازی‌های المپیک 2016 ریودوژانیرو با استفاده از روش هوشمند شبکه‌های پرسپترون چندلایه (MLP)». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 14(30)، 2-21.
  • زرگر، افشین (1394). «ورزش و روابط بین‌الملل: جنبه‌های مفهومی و تئوریک». فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، 11(31)، 7-48.
  • سمیع‌نیا، مونا؛ پیمانی‌زاد، حسین؛ جوادی‌پور، محمد (1392). «آسیب‌شناسی راهبردی ورزش همگانی در ایران و ارائۀ راهکارهای توسعه بر اساس مدل SWOT». مطالعات مدیریت ورزشی، 5(20)، 221-238.
  • سیدعامری، میرحسین؛ قربان‌بردی، محمدآلق (1391). «تبیین راهکارهای جذب و افزایش مشارکت شهروندان در برنامه‌های ورزش همگانی و تفریحی». پژوهش‌های مدیریت ورزشی و علوم حرکتی، 2(4)، 23-34.
  • شاه‌رضایی، فاطمه؛ شیرزادی، رضا (1394). «نقش ورزش در گسترش مناسبات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران». مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 15(32)، 1-36.
  • شریف‌زاده، حکیمه‌السادات؛ میرمحمدتبار، سید احمد؛ عدلی‌پور، صمد (1396). «بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی در ایران، فراتحلیلی از تحقیقات موجود». راهبرد فرهنگ، 10(40)، 159-180.
  • شعبانی‌بهار، غلامرضا؛ مقبولی، سجاد (1392). «رابطۀ بین ورزش و حفظ هویت فرهنگی دانشجویان ورزشکار». پژوهش در ورزش‌های دانشگاهی، 1(3)، 77-92.
  • صالحی ابرقویی، محمدعلی؛ امیری، مقصود؛ الفت، لعیا؛ فیضی، کامران (1397). «طراحی مدلی برای تاب‌آوری سازمانی». مدیریت بهره‌وری. 11(44)، 35-65.
  • عبدالله‌نژاد، امیر (1397). تأثیر تاب‌آوری سازمان بر مدیریت استعداد در ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان آذربایجان غربی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد ارومیه.
  • عصاری آرانی، عباس؛ افضلی ابرقویی، وجیهه (1389). «ارتباط اندازۀ دولت و توسعۀ انسانی (مقایسۀ کشورهای نفتی و کشورهای درحال‌توسعۀ غیرنفتی)»، رفاه اجتماعی، 10(36)، 61-90.
  • علی‌دوست قهفرخی، ابراهیم؛ سجادی، سید نصرالله؛ محمودی، احمد؛ ساعتچیان، وحید (1393). «بررسی اولویت‌ها و راهکارهای پیشرفت ورزش قهرمانی جودوی کشور». مدیریت ورزشی، 6(2)، 231-246.
  • فراهانی، ابوالفضل؛ کشاورز، لقمان؛ مروی اصفهانی، ناهید (1397). «تحلیل عوامل بحران در ورزش همگانی». رویکردهای نوین در مدیریت ورزشی، 6(21)، 51-67.
  • کریمی، زهره (1395). «توصیف عملکرد ورزشی ایران در المپیک با مدل سری زمانی». هشتمین کنفرانس انجمن بین‌المللی علوم اجتماعی ورزش، دانشگاه اصفهان.
  • کوپر، سایمون (2013). فوتبال علیه دشمن. ترجمۀ عادل فردوسی‌پور، تهران، نشر چشمه، چاپ پنجم.
  • معصومی، حسن؛ غرایان‌زندی، حسن؛ کیاکجوری، داوود؛ عمادی، سید رسول (1395). «شناسایی و اولویت‌بندی موانع مدیریت راهبردی در وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون‌های ورزشی با استفاده از روش تصمیم‌گیری آنتروپی-فازی». پژوهش‌نامۀ مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 12(23)، 295-317.
  • نصراللهی، نسرین (1396). رابطۀ تاب‌آوری سازمانی و سلامت سازمانی با رفتارهای انحرافی کارکنان ادارۀ کل آموزش و پرورش شهرستان ساری. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساری.
  • نوفلاح، حسین (1394). بررسی رابطۀ تاب‌آوری سازمانی با اشتیاق شغلی مدیران و دبیران مدرسه. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.

 

  • Accra Jaja, S. & Amah, E. (2014). “Mentoring and Organizational Resilience. A Study of Manufacturing Companies in Rivers State”. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 16(10), 1-9.
  • Anderson, P. (1999). “Complexity Theory and Organization Science”. Organization Science, 10(3), 216-
  • Annarelli, A. & Nonino, F. (2016). “Strategic and Operational Management of Organisational Resilience: Current State of Research and Future Directions”. Omega, 62, 1–18.
  • Godwin, I. & Amah, E. (2013). “Knowledge Management and Organizational Resilience in Nigerian Manufacturing Organizations”. Developing Country Studies, 3(9), 104-120.
  • Green, M. (2007). “Olympic Glory or Grassroots Development? Spoty Policy Priorites in Australia, Canada and United Kingdom, 1960-2006”. International Journal of History of Sport, 24, 921-953.
  • L. (2016). “Organizational Resilience: How Do You Know If Your Organization Is Resilient or Not”. available at: https://www.irgc.org/riskgovernance/resilience/.
  • Lando, A. S. (2014). “The Critical Role of Crisis Communication Plan in Corporations’ Crises Preparedness and Management”. Global Media Journal, 7(1), 5-19.
  • Lengnick-Hall, C. A.; Beck, T. & Lengnick-Hall, M. L. (2011). “Developing a Capacity for Organizational Resilience through Strategic Human Resource Management”. Human Resource Management Review, 21(3), 243–255.
  • Lengnick-Hall, M. L. & Lengnick-Hall, C. A. (2003). Human Resource Management In The Knowledge Economy: New Challenges, New Roles, New Capabilities. San Francisco, CA: Berrett-Koehler.
  • Linnenluecke, M. K. (2017). “Resilience in Business and Management Research: A Review of Influential Publications and a Research Agenda”. International Journal of Management Reviews, 19(1), 4–30.
  • McCarthy, I. P.; Collard, M. & Johnson, M. (2017). “Adaptive Organizational Resilience: an Evolutionary Perspective”. Current Opinion in Environmental Sustainability, 28, 33-40.
  • McManus, S. (2008). Organisational Resilience in New Zealand, Ph.D. Thesis, University of Canterbury, Christchurch, New Zealand.
  • McManus, S.; Seville, E.; Vargo, J. & Brunsdon, D. (2007). “Facilitated Process for Improving Organizational Resilience”. Natural Hazard Review, 9(2), 81-90.
  • Meer, T.; Verhoeven, P.; Beentjes, H. & Vliegenthart, R. (2017). “Communication in Times of Crisis: The Stakeholder Relationship under Pressure”. Public Relations Review, 12(3), 231-246.
  • Meer, T. & Verhoeven, P. (2013). “Public Framing Organizational Crisis Situations: Social Media Versus News Media”. Public Relations Review, 39(3), 229-231.
  • Olu-Daniels, S. O. & Nwibere, B. M. (2014). “Trust and Organizational Resilience in the Nigerian Oil and Gas Industry”. International Journal of Business and Management, 9(2), 291-312.
  • “Risk Governance Resilience”. Available on: http://www.irgc.org/.
  • Velu, Sh. Rathina.; Al-Mamun, A.; Kanesan, T.; Hayat, N. & Gopinathan, Sh. (2019). “Effect of Information System Artifacts on Organizational Resilience: A Study among Malaysian SMEs”. Sustainability, 11(11), 3177.
  • Somers, S. (2009). “Measuring Resilience Potential: An Adaptive Strategy for Organizational Crisis Planning”. Journal of Contingencies and Crisis Management, 1(17), 12-23.
  • Strauss, A. & Corbin, J. (2008). Basics of Qualitative Research. Translated by Mohammadi, Biok, Tehran: Human Science & Cultural Studies Center Publication.
  • Vathanophas, V. & Thai-ngam, J. (2007). “Competency Requirements for Effective Job Performance in The Thai Public Sector”, Contemporary Management Research, 3(1), 45-70.
  • Wicker, P.; Filo, K. & Cuskelly, G. (2013). “Organizational Resilience of Community Sport Clubs Impacted by Natural Disasters”. Journal of Sport Management, 27(6), 510-525.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار